چکیده طرح:

تيلاپياها دومین ماهی پرورشی جهان پس از كپورها هستند. پرورش تیلاپیا در بیش از 135 کشور جهان صورت می گیرد. بدلیل تراکم پذیری این ماهی، روش های نیمه متراکم پرورش آن در جهان به موازات کمبود منابع آب درحال جایگرینی با سیستم های پرورش متراکم مانند تولید در قفس است.
مطالعات تیلاپیا در ایران از پاییز سال 1387 در مرکز تحقیقات ملی آبزیان آبهای شور آغاز شده و جنبه های مختلف تکثیر و پرورش از جمله برخی سیستم های مختلف سنتی و نوین تولید این ماهی بررسی شده است.
مطالعه حاضر در دو دوره سال های 1391 و 1393 باهدف پرورش ماهی تیلاپیای نیل Oreochromis niloticus در قفس تا وزن بازاری و تعیین تراکم مناسب تولید درمحدوده 50، 75، 100، 125 و 150 قطعه بر مترمکعب، در دو محیط آب شیرین و لب شور برای نخستین بار در کشور صورت گرفت. در دوره اول بررسی ماهیان پرورشی در یک دوره 80 روزه از وزن اولیه 100 گرم به وزن 331-272 گرم و در دوره دوم پس از 145 روز از وزن اولیه 50 گرم به وزن نهایی 450-329 گرم رسیدند. در شرایط آب لب شور و شیرین بترتیب محدوده تغییرات ضریب تبدیل غذایی 1.87-1.08 و 3.72-1.56، نرخ رشد روزانه 2.92-2.14 و 2.91-1.63 گرم بر روز، نرخ رشد ویژه 1.54-1.29 و 1.12-0.63، و تولید در واحد حجم 41.6-7.17 و 38-5.98 کیلوگرم بدست آمد. نتایج نشان داد ذخیره سازی با تراکم های 75 تا 125 قطعه برمترمکعب در قفس های آب لب شور و شیرین مناسب بوده و باتوجه به برتری نتایج در شرایط آب لب شور کاربرد این روش در شرایط کنونی در استخرهای آبزی پروری دارای شرایط مناسب توصیه می گردد.

 

اهميت، ضرورت، اهداف و روش تحقيق:
تيلاپيا از گروه تیلاپیاماهیان و دومین گروه ماهیان پرورشی جهان پس از كپورماهیان هستند. پرورش تیلاپیا در بیش از 135 کشور جهان صورت می گیرد. بدلیل تراکم پذیری این ماهی، روش های نیمه متراکم پرورش آن در جهان به موازات کمبود منابع آب درحال جایگرینی با سیستم های پرورش متراکم مانند قفس است.
مطالعات تیلاپیا در ایران از پاییز سال 1387 در مرکز تحقیقات ملی آبزیان آبهای شور آغاز شده و جنبه های مختلف تکثیر و پرورش از جمله برخی سیستم های مختلف سنتی و نوین تولید این ماهی بررسی شده است.
هدف از این مطالعه پرورش ماهی تیلاپیا در قفس تا وزن بازاری و تعیین تراکم مناسب تولید و مقایسه نتایج حاصل از تولید تیلاپیا در شرایط قفسی در دو محیط آب شیرین و لب شور است که برای نخستین بار در کشور صورت گرفت.
مطالعه حاضر در دو دوره سال های 1391 و 1393 باهدف پرورش ماهی تیلاپیا نیل Oreochromis niloticus در قفس تا وزن بازاری و تعیین تراکم مناسب تولید درمحدوده 50، 75، 100، 125 و 150 قطعه بر مترمکعب، در دو محیط آب شیرین و لب شور انجام شد.

نتايج:
در سال 1391 بررسی ماهیان پرورشی در یک دوره 80 روزه از وزن اولیه 100 گرم به وزن 331-272 گرم، و در سال 1393 پس از 145 روز از وزن اولیه 50 گرم به وزن نهایی 450-329 گرم رسیدند.در آب لب شور و شیرین بترتیب محدوده تغییرات ضریب تبدیل غذایی 87/1-08/1 و 72/3-56/1، نرخ رشد روزانه 92/2-14/2 و 91/2-63/1گرم بر روز، نرخ رشد ویژه 54/1-29/1 و 12/1-63/0، و تولید در واحد حجم 6/41-17/7 و 38-98/5 کیلوگرم بدست آمد.

دستورالعمل فني و توصيه ترويجي:
باتوجه به نتایج بدست آمده و آزمون های آماری، ذخیره سازی با تراکم های 75 تا 125 قطعه برمترمکعب در قفس های آب لب شور و شیرین مناسب بوده و باتوجه به برتری نتایج در شرایط آب لب شور کاربرد این روش توصیه می شود.

ويژگي مناطق كاربرد توصيه ترويجي:
کاربرد قفس به منظور تولید متراکم تیلاپیا در منابع آب شیرین و لب شور، بویژه آب های لب شور مناطق مرکزی کشور توصیه می شود.