چکیده طرح: 
این پروژه در پنج آزمایش مستقل بر روی لارو تیلاپیا در ظروف متناسب با آزمایش و دارای جریان آب و هوا انجام شد.
دما: برای بررسی اثر دما بر رشد و بازماندگی لارو تیلاپیا چهار تیمار دمایی شامل دماهای 22، 25، 28 و 31 درجه سانتیگراد هر یک با سه تکراردر نظر گرفته شد. لاروها در ظروف 15 لیتری پلاستیکی با ظرفیت آبگیری 10 لیتر با تراکم ذخیره سازی 5 قطعه در لیتر و با وزن اولیه 014/0 گرم در تیمارها و تکرار های مورد نظر تقسیم شدند. تغذیه لاروها با استفاده از غذای تجاری قزل آلا بر اساس 30 درصد بیومس و در 5 وعده غذایی انجام گرفت. نتایج نشان داد برخی شاخص های رشد مانند وزن نهایی، رشد روزانه، ضریب رشد ویژه و افزایش وزن به طور معنی داری با افزایش دما افزایش می یابد اما دما بر بازماندگی اثر معنی داری ندارد اگر چه با افزایش دما بازماندگی لاروها نیز افزایش یافت. با توجه به نتایج حاصله می توان گفت دمای پایین تر از 28 برای پرورش لارو مناسب نیست.
تراکم: برای بررسی تراکم پذیری لارو تیلاپیا از ظروف پلاستیکی 15 لیتری با ظرفیت آبگیری 13 لیتر استفاده شد. لاروها با وزن اولیه 034/0 گرم در چهار تیمار تراکمی 10، 15، 20 و 30 قطعه در لیتر هر یک در چهار تکرار رهاسازی شدند. تغذیه لاروها 5 مرتبه در روز و بر اساس بیومس با استفاده از غذای لارو قزل آلا در ساعات روشنایی انجام شد. نتایج نشان داد میانگین وزن نهایی، رشد روزانه، ضریب رشد ویژه و بازماندگی با افزایش تراکم بطور معنی داری کاهش و ضریب تبدیل غذایی با افزایش تراکم افزایش می یابد. بهترین کارایی رشد و بازماندگی در تراکم 10 قطعه در لیتر حاصل گردید اما با مقایسه نتایج رشد و بازماندگی لاروها در تراکم 15 و 20 و با توجه به نرخ بازماندگی بالا 84 درصد در تراکم های 15 و 20 و اختلاف اندک بین ضریب تبدیل غذایی حاصله می توان به پرورش لاروها تا تراکم 20 قطعه در لیتر نیز با کنترل شرایط اکسیژنی و تعویض آب مناسب جهت خروج متابولیتها و فضولات اقدام نمود.
شوری: جهت بررسی اثر شوری بر رشد و بازماندگی لارو تیلاپیا شوریهای مختلف شامل 0، 4، 8، 12، 16 و 20 گرم در لیتر با اضافه نمودن نمک دریا تهیه و در مخازن 300 لیتری جهت تعویض آب روزانه ذخیره سازی گردید. برای نگهداری لاروها از18 عدد ظروف پلاستیکی 15 لیتری با ظرفیت آبگیری 8 لیتر که مجهز به سیستم هوادهی مرکزی بود استفاده شد. به این ترتیب 6 سطح شوری و هر یک با سه تکرار مهیا گردید. تغذیه لاروها با استفاده از غذای تجاری قزل آلا و بر اساس بیومس 5 نوبت در روز و در ساعات روشنایی انجام شد. نتایج نشان داد میانگین وزن نهایی، رشد روزانه، ضریب رشد ویژه و بازماندگی با افزایش شوری تا سطح 8 گرم در لیتر افزایش و سپس با افزایش شوری تا سطح 20 گرم در لیتر کاهش می یابد. با توجه به نتایج حاصله می توان گفت لارو تیلاپیا در آب لب شور با بازدهی بسیار بالا قابلیت پرورش داشته و بهترین کارایی رشد و بازماندگی در شوری 8 گرم در لیتر حاصل شده است اما با توجه به میزان بازماندگی 60 درصدی و شاخصهای رشدی مشاهده شده در سطح شوری 16 گرم در لیتر می توان به امکان پرورش لارو تیلاپیا در آبهایی تا شوری 16 گرم در لیتر نیز امیدوار بود.
دوره نوری: اثر دوره تاریکی و روشنایی بر رشد و بازماندگی لارو تیلاپیای نیل با 4 برنامه متفاوت نوری شامل 6:18، 12:12، 18:6 و24:00 ساعت (تاریکی:روشنایی) هر یک با 4 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. دو لامپ مهتابی فلورسنت بزرگ با فاصله 60 سانتی متر از سطح ظروف تعبیه شد که به تایمر متصل بوده، در زمانهای تعیین شده بصورت اتوماتیک لامپها را خاموش و روشن می نمود. لاروها با استفاده از غذای تجاری قزل آلا بر اساس بیومس و 5 نوبت در روز تغذیه شدند. نتایج نشان داد میانگین وزن نهایی، رشد روزانه و ضریب رشد ویژه در تیمار 6:18 که متعلق به کمترین ساعات روشنایی بود کمترین میزان و با افزایش ساعات روشنایی میزان این شاخصها نیز افزایش یافت و اختلافات موجود بین سطح 6:18 و12:12 معنی دار نبود اما 6:18 با 18:6 و 24:00 اختلاف معنی داری را نشان داد. در بررسی میزان بازماندگی اختلاف معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد به این معنی که دوره نوری اثری بر میزان بازماندگی لارو تیلاپیا ندارد. به این ترتیب می توان گفت برای دوره لاروی تیلاپیا حداقل به 12 ساعت روشنایی نیاز است.
همجنس خواری: برای بررسی همجنس خواری در جمعیت لاروهای تیلاپیای نیل آزمایشی با استفاده از چند گروه وزنی متفاوت طراحی گردید. برای انجام آزمایش از تانکهای 300 لیتری پلی اتیلن با آبگیری 100 لیتر و مجهز به سیستم هوادهی و جریان آرام آب لب شور استفاده شد. بچه ماهیان با وزنهای 5، 10، 20 و 30 گرم با لاروهایی با وزن 45/0 گرم در دو تراکم مختلف با نسبت 2به 1 و 4 به 1 (نسبت شکار به شکارچی) مخلوط شده و در فواصل زمانی 6 ، 24، 48، 72، 96، 120 و 144 ساعت شمارش لاروها در دو حالت غذادهی و عدم غذادهی هر یک با سه تکرار انجام گرفت. در آزمایش همجنس خواری با غذادهی، ماهیان شکارچی با غذای تجاری قزل آلا مناسب با سایز ماهی دو بار در روز و بر اساس بیومس تغذیه شدند. نتایج نشان داد با افزایش وزن شکارچیان میزان خورده شدن نیز افزایش قابل توجهی یافت. با گذشت زمان میزان خورده شدن افزایش یافت. همچنین هر چه تراکم شکار بالاتر باشد میزان خورده شدن نیز
افزایش می یابد. تغذیه شکارچیان نشان داد وجود غذا در محیط پرورشی نقش مهمی در کاهش همجنس خواری دارد.
 
اهميت، ضرورت، اهداف و روش تحقيق:
امروزه تیلاپیا بعد از کپور بالاترین تولید را بخود اختصاص داده است. پرورش تیلاپیا در دهه های اخیر توسعه بسیار وسیعی یافته بطوریکه هم اکنون این صنعت در بیش از 100 کشور دنیا در حال انجام است. یکی از موارد مهم در تکثیر و پرورش تیلاپیا لارویکالچر جهت مهیا نمودن بچه ماهیان همسان برای پرورش می باشد که در این دوره برخی فاکتورها نظیر شوری، تراکم و... تعیین کننده میزان بازماندگی و رشد بچه ماهیان می باشد. در این تحقیق فاکتورهای تراکم، همجنس خواری، دوره نوری، شوری و دما در تیمارهای جداگانه مورد بررسی قرار گرفت .
 
نتايج:
دما: برای بررسی اثر دما بر رشد و بازماندگی لارو تیلاپیا چهار تیمار دمایی شامل دماهای 22، 25، 28 و 31 درجه سانتیگراد هر یک با سه تکرار در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد برخی شاخص های رشد مانند وزن نهایی، رشد روزانه، ضریب رشد ویژه و افزایش وزن به طور معنی داری با افزایش دما افزایش می یابد اما دما بر بازماندگی اثر معنی داری ندارد. با افزایش دما بازماندگی لاروها نیز افزایش یافت. با توجه به نتایج حاصله می توان گفت دمای پایین تر از 28 برای پرورش لارو مناسب نیست.
تراکم: لاروها با وزن اولیه 034/0 گرم در چهار تیمار تراکمی 10، 15، 20 و 30 قطعه در لیتر هر یک در چهار تکرار رهاسازی شدند. نتایج نشان داد میانگین وزن نهایی، رشد روزانه، ضریب رشد ویژه و بازماندگی با افزایش تراکم بطور معنی داری کاهش و ضریب تبدیل غذایی با افزایش تراکم افزایش می یابد. بهترین کارایی رشد و بازماندگی در تراکم 10 قطعه در لیتر(تراکم ایده آل) حاصل شد ولی با تامین شرایط اکسیژنی و دفع فضولات مناسب تا 20 قطعه در لیتر امکان پرورش وجود دارد.
شوری: شوریهای مختلف شامل 0، 4، 8، 12، 16 و 20 گرم در لیتر با اضافه نمودن نمک دریا تهیه و مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد میانگین وزن نهایی، رشد روزانه، ضریب رشد ویژه و بازماندگی با افزایش شوری تا سطح 8 گرم در لیتر افزایش و سپس با افزایش شوری تا سطح 20 گرم در لیتر کاهش می یابد. با توجه به نتایج حاصله می توان گفت لارو تیلاپیا در آب لب شور با بازدهی بسیار بالا قابلیت پرورش داشته و بهترین کارایی رشد و بازماندگی در شوری 8 گرم در لیتر حاصل شده است اما با توجه به میزان بازماندگی و شاخصهای رشدی مشاهده شده در سطح شوری 16 گرم در لیتر می توان به امکان پرورش لارو تیلاپیا در آبهایی تا شوری 16 گرم در لیتر نیز امیدوار بود.
دوره نوری: اثر دوره تاریکی و روشنایی بر رشد و بازماندگی لارو تیلاپیای نیل با 4 برنامه متفاوت نوری شامل 6:18، 12:12، 18:6 و24:00 ساعت (تاریکی:روشنایی) هر یک با 4 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد میانگین وزن نهایی، رشد روزانه و ضریب رشد ویژه در تیمار 6:18 که متعلق به کمترین ساعات روشنایی بود کمترین میزان و با افزایش ساعات روشنایی میزان این شاخصها نیز افزایش یافت. در بررسی میزان بازماندگی اختلاف معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد به این معنی که دوره نوری اثری بر میزان بازماندگی لارو تیلاپیا ندارد. به این ترتیب می توان گفت برای دوره لاروی تیلاپیا حداقل به 12 ساعت روشنایی نیاز است.
همجنس خواری: بچه ماهیان با وزنهای 5، 10، 20 و 30 گرم با لاروهایی با وزن 45/0 گرم در دو تراکم مختلف با نسبت 2به 1 و 4 به 1 (نسبت شکار به شکارچی) مخلوط شده و در فواصل زمانی 6 ، 24، 48، 72، 96، 120 و 144 ساعت شمارش لاروها در دو حالت غذادهی و عدم غذادهی هر یک با سه تکرار انجام گرفت. در آزمایش همجنس خواری با غذادهی، ماهیان شکارچی با غذای تجاری قزل آلا مناسب با سایز ماهی دو بار در روز و بر اساس بیومس تغذیه شدند. نتایج نشان داد با افزایش وزن شکارچیان میزان خورده شدن نیز افزایش قابل توجهی یافت. با گذشت زمان میزان خورده شدن افزایش یافت. همچنین هر چه تراکم شکار بالاتر باشد میزان خورده شدن نیز افزایش می یابد. تغذیه شکارچیان نشان داد وجود غذا در محیط پرورشی نقش مهمی در کاهش همجنس خواری دارد.
 
دستور العمل فني و توصيه ترويجي:
1- برای پرورش موفقیت آمیز لارو تیلاپیا باید دمای آب حداقل 28 درجه سانتی¬گراد باشد.
2- تراکم پرورش لاروها با توجه به شرایط پرورش تا10 تا 20 قطعه در لیتر امکان پذیر است.
3- دوره نوری برای پرورش لاروها حداقل 12 ساعت تامین گردد.
4- برای پرورش لاروهای تیلاپیا شوری 8 گرم در لیتر بهترین رشد و بازماندگی را در پی دارد.
5- در دوره لاروی با انجام اقداماتی مانند رقم بندی متوالی، تغذیه مناسب و رعایت تراکم بهینه می توان از بروز پدیده همجنس خواری جلوگیری کرد.
 
ويزگي مناطق كاربرد توصيه ترويجي:
مناطق گرم ودارای منابع آبی شیرین و لب شور داخلی