به گزارش روابط عمومی مرکز تحقیقات ملی آبزیان آب های شور، سخرانی علمی تحت عنوان "بررسی برنامه اصلاحی انتخاب ژنومی و کارایی آن در تیلاپیا" توسط دکتر مرتضی بیطرف ثانی، عضو هیئت علمی و مدیر گروه علوم دامی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد، مورخ 20 مهرماه 1399 در محل سالن جلسات مرکز تحقیقات ملی آبزیان آب های شور برگزار گردید.

 

انتخاب ژنومی 
انتخاب حیوانات در برنامه های اصلاحی مرسوم، با استفاده از اطلاعات فنوتیپی و شجره ها صورت می گرفت. از یک طرف، مشکلاتی از جمله جمع آوری رکوردهای فنوتیپی، پایین بودن دقت پیش بینی ارزش های اصلاحی حیوانات، بالا بودن فاصله بین نسلی و نرخ رشد ژنتیکی پایین، و از طرف دیگر پیشرفت های اخیر در تجزیه و تحلیل ژنوم، از جمله در دسترس بودن تعداد زیادی از نشانگرهاِی چند شکلی، سیستم عامل های تعیین ژنوتیپ بسیار کارآمد، که اجازه نقشه برداری نشانگرهای زیادی را در سراسر کل ژنوم داده اند، و به نوبه خود امکان برآورد شایستگی ژنتیکی هر قطعه ی کروموزومی که نقشی در تنوع یک جمعیت دارد را با مشاهدات فنوتیپی فراهم می سازد، متخصصان اصلاح نژادی را به طرف تکنیک های اصلاحی نوین از جمله انتخاب ژنومی سوق می دهد. انتخاب ژنومی نه تنها توانایی برآورد شایستگی هر بخش کروموزومی را دارد، بلکه در این رویکرد تمام صفات مورد علاقه نیز به طور همزمان برآورد می گردد و از نتایج حاصله می توان برای پیش بینی شایستگی ژنتیکی حیوانات جدید استفاده کرد.
انتخاب ژنومی برای اولین بار توسط میووییسن و همکاران در سال 2001 ارائه شد. از آن زمان به بعد، توجه فوق العاده ای در جامعه ژنتیک جانوری به دست آورد. انتخاب ژنومی یک شکل از انتخاب بواسطه نشانگر ها می باشد که در آن اثر تعداد زيادي نشانگر كه در سرتاسر ژنوم پراكنده شده اند، به طور همزمان برآورد مي گردد. همچنین محققان نشان دادند که با استفاده از شبيه سازي می توان ارزش اصلاحي حاصل از انتخاب ژنومي را با صحت 85% پيش بيني نمود. در مقایسه با انتخاب مبتنی بر نشانگرها، انتخاب ژنومی از اثر تخمینی بسیاری از مکان های ژنی در کل ژنوم به طور هم زمان استفاده می کند، نه فقط تعداد اندکی از مکان های ژنی مرتبط.
از آنجائیکه استفاده از نشانگرهای ژنتیکی در انتخاب و اصلاح نژاد به طور ویژه، پیشرفت ژنتیکی را تسریع می کند و مطالعه ساختار ژنتیکی نژادهای مختلف برای حفاظت از منابع ژنتیکی الزامی است و با توجه به این امر که تاکنون هیچگونه مطالعات ژنومی روی تیلاپیا در ایران انجام شده است، این سخرانی با هدف بررسی کارایی برنامه اصلاح نژادی انتخاب ژنومی در تیلاپیا صورت پذیرفت.